TÜRK VE YABANCI ÖĞRENCİLERİN RUSYA’DA KARŞILAŞTIKLARI ZORLUKLAR |

Rusya Sovyetler Birliği döneminden beri süre gelen güçlü eğitim alt yapısını bizzat ülke devlet başkanı Vladimir Putin’in desteğiyle yeni bir seviyeye taşımaktadır. Özellikle mevcut üniversitelerin dünya klasmanında ilk 100’de yer alabilmeleri için çok ciddi bir bütçe bu amaca yönelik kullanılması için tahsis edilmiştir. Bu doğrultuda hedefleri tutturamayan veya vizyona uymayan birçok üniversitenin faaliyetleri durdurulmuş ve mevcut üniversitelerin altyapıları ve hedefleri yenilenmiştir. Bu kapsamda öğrenci değişim proğramlarına ağırlık verilerek dünya çapındaki birçok saygın üniversiteden öğrenci kabul edilmeye başlanmış ve buna ek olarak yabancı öğrenciler için büyük bir burslu eğitim bütçesi ve ek kontenjanlar açılmıştır. Bu koşullar altında Rusya‘da eğitim artık hiç olmadığı kadar cazip bir imkan haline gelmiştir. Buna ek olarak iki ülkenin sahip olduğu ortak kültürel değerler bu ortamın gelişmesini hızlandırmaktadır. Rusya bilindiği üzere Sovyetler Birliği‘nin dağılmasından sonra da birçok Türki Cumhuriyet mensubu vatandaşın yaşamlarını sürdürmeye devam ettiği bir ülkedir. 

Tüm bu olumlu unsurlara rağmen yabancı ülkede eğitim görmeyi hedefleyen herkes gibi Rusya’da da öğrenci adaylarını çeşitli zorluklar beklemektedir. Bunların en başında Rusya’nın en önemli üniversitelerine ev sahipliği yapan başkent Moskova’daki yaşam koşulları gelmektedir. Rusya’da eğitim almak isteyen öğrencileri bekleyen ilk ve en büyük problem iletişim zorluğu olmaktadır. Daha önce hiç yabancı ülkeye gelmemiş olan Türk öğrenciler, yabancı arkadaşları ile iletişim kurmakta ve onların kültürlerine alışmakta zorluk çekmektedirler. 

Başlangıçta dil problemi büyük bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Rusça eğitim alan öğrenciler Rus dilinin zor olması nedeniyle karamsarlığa kapılmakta, başaramazsam şüphesine düşmekte, belli bir süre içine kapanık ve neşesiz bir öğrenci tavrı sergilemektedirler. Öğrenciler dilini bilmediği bir ülkeye yeni gelmiş biri olarak kendisine uygun bir arkadaş ortamı oluşturmaya çalışmakta ve arkadaş seçmekte çok zorlanmaktadırlar.
Rusça yapı olarak dünyanın en zor öğrenilen dillerinden birisidir. Bir alt yapı olmaksızın eğitimini Rusça almak isteyen adayların muhakkak hedeflenen üniversitenin dil kurslarının yeterliliğini ve üniversitenin bu konudaki politikasını detaylı bir şekilde öğrenmeleri gerekmektedir. Özellikle lisans düzeyinde teknik üniversitelerin eğitim programları ülkemizdekinden son derece ağırdır. Yaygın kanının aksine bu üniversitelerde sınıf geçmek gerçekten ciddi ve disiplinli çalışmayı gerektirmektedir. Bu noktada adayların 1 yıllık dil eğitimi hazırlık proğramına tabi olmalari son derece önemlidir. Öğrenci adayları eğer eğitimi İngilizce alacaklarsa bile sosyal hayatta sıkıntı çekmemek için zamana yayılmış Rusça eğitimi almaları faydalı olacaktır. Güçlü edebi mirası Rusça’nın zenginliğine önemli bir işarettir. 

Diğer bir husus özellikle Moskova’da ve diğer büyük şehirlerde eğitim görmek isteyen adayları bekleyen hayat pahalılığıdır. Özellikle barınma büyük şehirlerde son derece önemli bir sorundur. Moskova Türkiye’nin sahip olduğu metropollere nazaran son derece pahalı ve yaşamı idare ettirmenin zor olduğu bir şehirdir. Rusya’da öğrenci yurtları Türkiye’ye nazaran halen yetersiz koşullara sahiptir. Buna Rusya’da hüküm süren zorlu kış şartlarını da ekleyince öğrenci adaylarının koşulları dikkatli bir şekilde planlaması gerekmektedir. Rusya soğuğuna alışık olmayan öğrencilerin Türkiye’den böylesine soğuk bir ülkeye ilk gelişleriyle yanlarına kış mevsimine uygun kıyafetler almamaları öğrencilerin soğuk hava konusunda sıkıntı çekmelerine neden olmaktadır. 

Buraya gelmeden önce Rusya deneyimi yaşamış kişilerle görüşmek, bilgi sahibi olmak, sahip olunacak burs var ise bunun kapsamını öğrenmek yapılacak işlerin başında gelmektedir. Eğitim basvuruları için aracı eğitim danışmanlık şirketlerinden yardım alınıyorsa muhakkak bu eğitimin hedefi olan üniversite ile temasa geçilmeli ve aracı şirketlerden alınan bilgiler teyid edilmelidir. Devlet desteği olmadan kendi imkanlarıyla okumaya gelen Türk öğrencilerin internetten iletişim kurdukları öğrenci işleriyle ilgilenen bazı kişi veya şirketlere müracaatta bulunması sonucunda işlemlerinin eğitim danışmanlık şirketleri veya bu işi yapan kişilerce yapılması sonucunda bu iş için ek ücretler ödenmesi, ancak işlerinin tam olarak düzgün bir şekilde yapılmaması veya öğrencilerin kandırılıp sokakta kalması ve mağdur olarak Türkiye’ye geri dönmesi söz konusu olabiliyor. Öğrenci işleriyle ilgilenen şahıs veya şirketlerin öğrenci işlerinde herşeyi netleştirmeden öğrencileri Rusya’ya getirmesi özellikle onların yurda yerleşmelerinde sıkıntıların ortaya çıkmasına neden oluyor.

Üzerinde önemle durulması gereken diğer bir konu ise Türkiye’de yasayan insanların kulaktan dolma bilgilerle Rus kültürü hakkındaki ön yargılarıdır. Bu konuda her ülkeyi kendi dinamikleri içinde değerlendirmek ve en başından itibaren iyi bir izleyici olarak bu şartları anlamak ve bununla yasamayı öğrenmek gerekmektedir. Rusya daha öncede belirttiğimiz gibi son derece köklü bir kültürel mirasa sahiptir ve doğru değerlendirildiği taktirde bu zenginlik orada okuyan öğrenciler için hayat boyu yararlı olacak bir hazineye dönüşebilir. 

Rusya’da hem eğitim alıp hem de çalışmak birçok öğrencinin hayal ettiği, fakat pratikte zor olan bir konudur. Yabancılara ve öğrencilere yönelik farklı sınırlamaların olduğu şu günlerde her ne kadar Rus hükümeti çeşitli düzenlemeler yapmış olsa da bu durum resmi olarak çalışmayı henüz kolaylaştırmaktan uzaktır. Bu husus yetersiz lisan ile birlesince hayalden öteye gidememektedir. Bununla birlikte yeterli alt yapıya sahip olan öğrenciler için halen çeşitli imkanlar bulunmakta, özellikle teknik üniversitelerde okuyan öğrenciler için alanında dünyanın en önemli şirketlerinin Rusya’da bulunan ofislerinde staj yapmak ve iş bulmak mümkün olabilmektedir. Fakat bu imkanlar dikkatli ve eksiklerini kapatabilmiş olan öğrenciler için mümkün olabilmektedir.

Son olarak yeme içme sorusu karşımıza çıkmaktadır. Rusya’da Türkiye’deki gibi adım başı lokantalar, rahat ve güvenilir bir şekilde yemek yenilecek yerler bulunmamaktadır. Özellikle Türk mutfağına alışkın olan öğrenciler Rus mutfağını benimsememekte ve alışmakta zorluk çekmektedir. Her ne kadar Türk kafe ve restoranları bulunsa da hem bu yerlerin üniversitesine yakın olmaması hem de restoran fiyatlarının bütçesine uygun olmaması çeşitli alternatifler aramasına neden olmaktadır.

Herşeyden önemlisi Rusya’ya gelen öğrencilerin 1-2 aylık adaptasyon dönemidir. Gelmeden önce okuyacağı üniversite, yaşayacağı yer ve ayrıca Rus dili hakkında bilgiler edinen, hatta gelmeden önce Rusça öğrenmeye başlayan öğrenci arkadaşların daha çabuk adapte oldukları ve hazırlıklı oldukları için çok fazla zorluk çekmedikleri gözlemlenmektedir.